Khmer Rouge & Kampot-peper

>Door gebrek aan internet in Myanmar een beetje een verlaat verslag van Cambodja!<

De busreis vanaf het zuiden van Laos naar Siem Reap was een niet zo heel fijne rit (zacht uitgedrukt), op plastic stoeltjes midden in de bus want de bus was overboekt, en uiteindelijke kwamen we om 4 uur ’s aan in Siem Reap. Zes uur later dan ze ons aanvankelijk hadden voorgehouden.

In Siem Reap (de stad bij de beroemde Angkor-tempels), liep ik bizar genoeg de twee Nederlandse jongens waar ik eerder mee heb gereisd tegen het lijf – de wereld is klein. Samen met hen en twee Duitse meisjes hebben we de bekende Angkor What?!-bar even op stelten gezet.  Door enigszins tijdgebrek en een lichtelijke overkill aan tempels ben ik maar één dag op tempeljacht geweest door het immense tempelcomplex. We begonnen de dag om 5:00 uur met onze persoonlijke tuktuk-driver, die ons dropte voor de bekendste tempel: Angkor Wat. Daar konden we plaatjes schieten van de overbekende zonsopgang achter de drie tempels. De grote hoeveelheid toeristen was zelf ook een interessant schouwspel; met name de Chinezen doen er alles aan om de beste foto te hebben en drukken zich langs of over je heen, of onder je door (ik had er zonder grappen één onder me liggen). Bij de uitgang liepen we naar de plek die onze tuktukdriver had aangewezen waar hij zou wachten en zochten naar hem (Cambodjaan) en zijn tuktuk (zwart) met bankjes (bruin). Op de bewuste plek stonden zo’n 500 tuktuks (zwart met bruine bankjes) waar tuktukdrivers in lagen te slapen (allemaal Cambodjaan). Probleem. Aangezien we gelukkig een visitekaartje van ‘m hadden (Sonavon, “tuktukdriver”) hebben we ‘m even gebeld en toen kwam ‘ie aangesjeesd en heeft hij ons voor de rest van de dag niet meer uit het oog verloren.
Het gebied van Khmer-tempels is enorm, en is gebouwd in de hoogtijdagen van het Khmer-rijk, zo tussen 1100 en 1300. Angkor was eerst een gigantische stad, maar slechts de hindoe- en boeddhistische tempels zijn nu over aangezien de huizen van hout waren. Na twaalf uur lang rondhobbelen, tempels klimmen en idiote foto’s maken waren we aan het einde van ons Latijn.

De dag erna was ik weer alleen, althans, dat wilde ik even, maar dat is bijna niet te doen. Je komt iedere keer nieuwe mensen tegen en ik belandde met drie Canadese kapsters in een guesthouse in Phnom Penh. Zij waren erg blij met mijn haar en mijn haar met hen dus mijn “natural ombre”(???) kreeg de hoognodige haircut. In Phnom Penh heb ik de schaduwzijde van Cambodja gezien; in 1978 namen de communistische Khmer Rouge met als leider Pol Pot de macht over en deporteerden alle stedelingen naar het platteland om op collectieve boerderijen te werken en één grote landbouwstaat (Angkar) te creëren. De stedelijke bevolking had geen (fysieke) ervaring met op het land werken en werkten zich vaak letterlijk dood. Scholen werden gesloten en boeken werden verbrand. Als je een intellectueel beroep had, meerdere talen sprak, boeken las of bijvoorbeeld een bril droeg, werd je vermoord. Nog erger kon ook; als je als verrader werd gezien (vaak volstrekt willekeurig) kwam je in (bijv.) de S21-gevangenis terecht die ik bezocht heb. In een aantal jaar tijd werden hier 20.000 mensen op een gruwelijke manier gemarteld en daarna vermoord. Zeven mensen hebben het overleefd. Als ze na weken of maanden klaar met iemand waren, werd deze in een truck vol met mensen naar één van de vele “killing fields” gebracht om vermoord te worden. Op de killing field waar ik ben geweest, net buiten Phnom Penh, heerste een intense stilte. Je kon met een koptelefoon luisteren naar de geschiedenis die zich daar af heeft gespeeld. Het is een hele onwerkelijke plek, de enorme massagraven met botten en kleren die af en toe omhoog komen uit de klei in het natte seizoen. Één dikke boom is helemaal behangen met armbandjes van bezoekers. Deze “killing tree” was waar volgens de Khmer Rouge-ideologie de verraders met de wortel moesten worden uitgeroeid: babies werden hier tegenaan doodgeslagen en in het naastgelegen massagraf gegooid. Dit is de vreselijkste plek die ik ooit bezocht heb en deze dag was zonder twijfel de heftigste uit mijn reis.

Cambodja draagt deze geschiedenis nog steeds merkbaar met zich mee; doordat zo ontzettend veel intellectuelen vermoord zijn, zijn er maar weinig hooggeschoolde mensen en is het een erg arm land. In en rond Kampot, mijn volgende stop, zijn er gelukkig veel projecten om de bevolking te helpen. Toen ik er was is er een “clean the river”-dag geweest en is een grote hoeveelheid troep uit de rivier gevist. Kampot is rustiek en sophisticated stadje met veel oude Franse huizen en boetiekjes. De Kampot-rivier mondt dichtbij uit in zee dus het water is warm en brak en lekker om in te zwemmen (ik had een bungalowtje waaruit je praktisch het water in kon springen). Kampot was vroeger befaamd om zijn Kampot-peper –het klassieke ingrediënt van de “steak au poivre”-, dus ik kon niet weggaan zonder de peperplantages te bezoeken. Ik ben een paar dagen gebleven dus heb ook nog een trip gedaan naar een eiland voor de kust, een oud Frans casino op de berg naast Kampot bezocht (lekker naast een klif, zo kon iedereen van de klif af springen nadat ze al hun geld vergokt hadden), en een sunset cruise met cocktails gedaan en ontzettend lekkere verse zeekrab uit Kep (naburig dorpje) gegeten.

Papa was inmiddels ook aangekomen in Kampot en met hem en een vriend zijn we naar Koh Chang gereisd, van waaruit we naar Myanmar gaan. Cambodja is het land waarvan iedereen me zei dat ik er maar niet lang hoefde te blijven omdat er niet veel te zien was. Het land heeft voor mij het tegendeel bewezen, ik ben er veel te kort gebleven en zou er zeker nog eens terug willen komen.